Ngày 19/02/2020 vừa qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Thông tư số 01/2020/TT-BKHĐT hướng dẫn phân loại và đánh giá hợp tác xã (HTX). Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 4 năm 2020.

Thông tư 01/2020/TT-BKHĐT gồm 04 Chương và 11 Điều, hướng dẫn về phân loại và đánh giá HTX, liên hiệp HTX hoạt động trong tất cả các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế. Đối tượng áp dụng của Thông tư gồm các HTX tổ chức và hoạt động theo Luật hợp tác xã số 23/2012/QH13 được Quốc hội thông qua ngày 20/11/2012; các tổ chức và cá nhân có liên quan đến thành lập, tổ chức, hoạt động, chấm dứt hoạt động của HTX. Riêng đối với Quỹ tín dụng nhân dân và Ngân hàng hợp tác xã, việc đánh giá thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Theo Thông tư, các HTX được phân loại như sau:

Căn cứ theo sản phẩm, dịch vụ HTX cung ứng cho thành viên, HTX được phân thành 04 loại: HTX phục vụ sản xuất, HTX phục vụ tiêu dùng, HTX tạo việc làm và HTX hỗn hợp. Trong đó, HTX phục vụ sản xuất là HTX thành lập nhằm mục tiêu cung ứng các sản phẩm, dịch vụ đầu vào, chế biến, tiêu thụ sản phẩm dịch vụ đầu ra cho thành viên nhằm phục vụ hoạt động kinh tế của thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là người sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX. HTX phục vụ tiêu dùng là HTX thành lập nhằm mục tiêu cung ứng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là khách hàng tiêu dùng sản phẩm, dịch vụ của HTX. HTX tạo việc làm là HTX thành lập nhằm mục tiêu tạo việc làm cho thành viên. Thành viên vừa là chủ sở hữu vừa là người lao động trong HTX. HTX hỗn hợp là HTX hoạt động nhằm từ hai mục tiêu nêu trên trở lên.

Trường hợp, căn cứ theo số lượng thành viên, HTX được phân loại thành: HTX quy mô thành viên siêu nhỏ là HTX có dưới 50 thành viên; HTX quy mô thành viên nhỏ là HTX có từ 50 đến 300 thành viên; HTX quy mô thành viên vừa là HTX có từ trên 300 đến 1 nghìn thành viên; HTX quy mô thành viên lớn là HTX có từ trên 1 nghìn thành viên trở lên.

Căn cứ theo tổng nguồn vốn, HTX được phân loại thành HTX quy mô vốn siêu nhỏ là HTX có tổng nguồn vốn dưới 1 tỷ đồng; HTX quy mô vốn nhỏ là HTX có tổng nguồn vốn từ 1 tỷ đồng đến dưới 5 tỷ đồng; HTX quy mô vốn vừa là HTX có tổng nguồn vốn từ 5 tỷ đến dưới 50 tỷ đồng; HTX quy mô vốn lớn là HTX có tổng nguồn vốn từ 50 tỷ đồng trở lên.

Căn cứ theo ngành, nghề đăng ký kinh doanh, HTX được phân loại theo các nhóm ngành kinh tế cấp 1 quy định tại Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành hệ thống ngành kinh tế Việt Nam.

Ngoài ra, HTX được đánh giá dựa trên 15 tiêu chí, với tổng điểm tối đa là 100 điểm và được chia thành 3 nhóm: Nhóm tiêu chí về tài chính, tối đa 30 điểm, gồm 4 tiêu chí là vốn của HTX; Tài sản của HTX; Kết quả sản xuất kinh doanh trong năm của HTX; Trích lập các Quỹ của HTX. Nhóm tiêu chí về quản trị, điều hành và năng lực của hợp tác xã, tối đa 30 điểm, gồm 5 tiêu chí là chấp hành pháp luật trong tổ chức, hoạt động của HTX; Giải quyết các tranh chấp, khiếu nại; Trình độ cán bộ quản lý, điều hành; Chế độ, chính sách cho thành viên và người lao động; Mức độ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, chuỗi giá trị; Nhóm tiêu chí về thành viên, lợi ích thành viên và cộng đồng, tối đa 40 điểm, gồm 6 tiêu chí; Mức độ tham gia của thành viên đối với HTX; Lợi ích thành viên; Sản phẩm, dịch vụ HTX cung ứng cho thành viên; Công tác thông tin, truyền thông, đào tạo bồi dưỡng; Mức độ ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng; HTX được khen thưởng trong năm.

Hằng năm, Hội đồng quản trị HTX tổ chức tự đánh giá và cho điểm HTX mình theo các tiêu chí quy định. Ban Kiểm soát (hoặc kiểm soát viên) kiểm tra kết quả việc tự đánh giá theo mẫu hướng dẫn. Căn cứ trên kết quả tự đánh giá đã được Hội đồng quản trị và ban kiểm soát (kiểm soát viên) thống nhất, HTX được xếp loại. Trường hợp HTX mới thành lập và hoạt động chưa đủ 12 tháng hoặc HTX ngừng hoạt động từ trên 3 tháng trong năm thì không tiến hành đánh giá và xếp loại. Chậm nhất vào ngày 15/12 hằng năm, HTX nộp bảng tự chấm điểm đến cơ quan đăng ký HTX theo mẫu kèm theo Báo cáo tình hình hoạt động của HTX theo mẫu tại Thông tư số 07/2019/TT-BKHĐT ngày 08/4/2019 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 03/2014/TT-BKHĐT ngày 26/5/2014 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn về đăng ký hợp tác xã và chế độ báo cáo tình hình hoạt động của hợp tác xã.

Chậm nhất vào ngày 18/12 hằng năm, cơ quan đăng ký HTX cấp huyện tổng hợp, báo cáo kết quả phân loại, đánh giá HTX của năm trên địa bàn huyện gửi cơ quan đăng ký HTX cấp tỉnh. Chậm nhất vào ngày 21/12 hằng năm, cơ quan đăng ký HTX cấp tỉnh tổng hợp, báo cáo kết quả phân loại, đánh giá HTX của năm trên địa bàn tỉnh gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Sở Công Thương tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thông báo đến các hợp tác xã và các thành viên hợp tác xã thương mại trên địa bàn tỉnh được biết.

   (Phạm Hà – P.QLTM)