Chín tháng đầu năm 2014, hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh tuy vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn như thị trường thu hẹp, chi phí đầu vào tăng, giá giảm, khó tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, cơ chế chính sách còn nhiều bất cập,…nhưng đã có dấu hiệu phục hồi và tăng trưởng so với cùng kỳ. Trong giai đoạn khó khăn, các doanh nghiệp cũng như cơ sở sản xuất từng bước tìm hướng đi mới để tiêu thụ sản phẩm; đồng thời cải tiến công nghệ, giảm chi phí quản lý để duy trì và ổn định sản xuất.

Giá trị SXCN trên địa bàn tỉnh (theo giá cố định 1994) 9 tháng đầu năm 2014 thực hiện 54.539 tỷ đồng, tăng 6,25% so với cùng kỳ, đạt 71,76% KH năm. Trừ dầu thô và khí đốt là 43.434 tỷ đồng, tăng 7,96% so với cùng kỳ, đạt 70,51% KH năm. Trong số 19 sản phẩm công nghiệp chủ yếu (không kể dầu thô và khí đốt), có 15 sản phẩm tăng so với cùng kỳ gồm quần áo may sẵn, giày, gạch men, xi măng, bia, phôi thép, sợi… và 04 sản phẩm giảm gồm tháp gió, nước đá, da thuộc, ốc vít. Trong đó, sản phẩm tháp gió giảm mạnh 43,1% so với cùng kỳ, nguyên nhân do bị thua kiện chống bán phá giá tại thị trường Hoa kỳ nên việc xuất khẩu vào thị trường này tạm thời ngưng, vì thế doanh nghiệp buộc phải giảm sản xuất. Tuy nhiên để tiếp tục duy trì sản xuất, doanh nghiệp đã tìm được thị trường xuất khẩu mới từ các nước Châu Á, Châu Âu nhưng do sản lượng xuất khẩu còn thấp nên sản xuất vẫn giảm. Mặt khác, để bù đắp sự sụt giảm sản lượng khi xuất khẩu ra ngoài nước giảm, doanh nghiệp đã ký được hợp đồng qua đối tác trung gian cung cấp khoảng 53 bộ cho dự án phong điện Bạc Liêu. Đây là sự ứng phó linh hoạt kịp thời của doanh nghiệp khi có sự biến động lớn về thị trường đầu ra.

Kim ngạch xuất khẩu toàn địa bàn ước 13.099 triệu USD, tăng 26,42% so với cùng kỳ. Riêng kim ngạch trừ dầu khí 1.894 triệu USD, tăng 26,09%. Trong đó doanh nghiệp 100% vốn trong nước 371 triệu USD, tăng 18,93%; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 1.523 triệu USD, tăng 27,97%.

Trong 15 mặt hàng xuất khẩu chủ yếu, có 10 mặt hàng tăng trưởng cả về kim ngạch và sản lượng là dầu khí, thép, da thuộc, vải giả da, tháp gió, hàng may mặc, dầu điều, túi xách, sản phẩm giả da, sản phẩm cơ khí. 03 mặt hàng giảm cả về giá trị và lượng xuất khẩu gồm: Hạt điều giảm 15% do đơn giá giảm từ 6.429 USD/tấn xuống còn 5.694 USD/tấn và lượng XK giảm do nhu cầu tiêu thụ giảm; Cao su giảm 39,76% do đơn giá giảm 21,65% (từ 2.812 USD/tấn, xuống còn 2.203 USD/tấn) và lượng giảm 23,11%, nguyên nhân do cung đang vượt cầu, giá thấp, người trồng cao su không có lãi nên không đầu tư trồng mới và giảm việc khai thác mủ, có nơi đã chặt bỏ cây cao su để trồng các loại cây khác; Gạch men, gốm các loại giảm 3,23% do nhu cầu tiêu thụ giảm. 02 mặt hàng còn lại là hải sản và hàng giày da và thể thao tuy giảm về sản lượng nhưng nhờ đơn giá xuất khẩu tăng nên tác động làm kim ngạch xuất khẩu vẫn tăng so với cùng kỳ.

May hàng xuất khẩu tại Công ty CP May xuất khẩu Vũng Tàu

Kim ngạch nhập khẩu toàn tỉnh 9 tháng đầu năm 2.146 triệu USD, tăng 12,85% so với cùng kỳ, đạt 78,92% KH năm. Trong đó, DN 100% vốn trong nước 179 triệu USD, tăng 5,76%; DN có vốn đầu tư nước ngoài 1.967 triệu USD, tăng 13,54%.

Trong 9 tháng, nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu và vật tư vẫn chiếm tỷ trọng tuyệt đối (98,2%) và tăng trưởng 17,73% so với cùng kỳ, chứng tỏ sản xuất trong Tỉnh chủ yếu vẫn là gia công và phụ thuộc vào nguồn cung nguyên liệu từ nước ngoài. Nhập khẩu máy móc thiết bị và phụ tùng giảm mạnh (-66,51%) cho thấy việc đầu tư mới và do tình hình khó khăn về vốn và hiệu quả kinh doanh chưa cao nên việc đổi mới trang thiết bị cho sản xuất vẫn chưa được quan tâm đầu tư đúng mức. Nhập khẩu hàng tiêu dùng chỉ chiếm 0,6% tỷ trọng và giảm 63,11% so với cùng kỳ.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng toàn địa bàn tăng 12,1% so với cùng kỳ. Tổng doanh thu thương mại dịch vụ tăng 15,33%; trong đó doanh thu thương mại tăng 15,54% và doanh thu dịch vụ tăng 14,89%.

Tình hình thị trường trong 9 tháng đầu năm nhìn chung không có biến động lớn (giá cả có tăng từ 10–25% vào các ngày Lễ, Tết nhưng sau đó trở lại bình thường). Hiện nhóm hàng lương thực và rau củ quả có chiều hướng giảm giá do sức mua kém. Giá xăng dầu và LPG trong nước được điều chỉnh nhiều lần dưới tác động của giá xăng dầu, LPG trên thị trường thế giới, cụ thể: giá xăng dầu được điều chỉnh 9 lần (5 lần tăng và 4 lần giảm), hiện giá xăng RON 92 là 23.710 đ/lít (giảm 500 đ/lít so với tháng 12/2013), xăng RON 95 là 24.310 đ/lít (giảm 400 đ/lít so với tháng 12/2013); Giá LPG chai bán lẻ được điều chỉnh giảm 6 lần, tăng 2 lần và hiện dao động từ 377.000 – 386.000 đồng/bình 12kg tùy loại, giảm 109.000đồng/ bình 12kg so với thời điểm tháng 12/2013. Chỉ số giá tiêu dùng tháng 9/2014 tăng 0,05% so với tháng trước, tăng 4,24% so với cùng kỳ năm trước (cả nước tăng 3,62%) và tăng 2,36% so với tháng 12 năm trước (cả nước tăng 2,25%).

Chín tháng đầu năm 2014 là thời điểm diễn ra nhiều dịp lễ hội lớn như Tết Nguyên đán, Giỗ tổ Hùng Vương, Lễ hội Dinh Cô, Lễ 30/4 – 01/5, Quốc Khánh 2/9, Tết Trung Thu… nên tình hình hoạt động buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại khá phức tạp. Các hoạt động buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại có chiều hướng gia tăng tại khu vực các Chợ, Trung tâm Thương mại, với những mặt hàng như thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, trái cây Trung Quốc và một số mặt hàng lương thực thực phẩm khác không có nguồn gốc xuất xứ. Mặt khác, lợi dụng sức mua tăng, cung và cầu không đảm bảo, các đối tượng vi phạm đưa ra thị trường lượng hàng hóa kém chất lượng, quá hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc, hàng lậu. Dự báo được tình hình trên, lực lượng quản lý thị trường đã chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra, bám sát tình hình thị trường; thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra hàng hoá lưu thông trước, trong và sau Lễ, Tết; tích cực tham gia phối hợp các lực lượng chức năng kiểm tra kiểm soát thị trường trên các lĩnh vực nhằm đảm bảo ổn định thị trường, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giá cả hàng hóa. Kết quả 9 tháng đầu năm 2014 đã kiểm tra 1.291 tổ chức và cá nhân kinh doanh thương mại, dịch vụ trên địa bàn, phát hiện 169 trường hợp vi phạm,đã xử phạt và thu nộp ngân sách với số tiền 2.045 triệu đồng.

Trâm Anh – P.KHTH