Ngày 24/4/2014, Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Liên minh Hợp tác xã tỉnh và chỉ đạo Trung tâm Xúc tiến thương mại Tỉnh tổ chức Hội thảo bàn biện pháp “Hỗ trợ các đơn vị sản xuất đưa sản phẩm nông, thủy sản địa phương vào hệ thống bán lẻ hiện đại trên địa bàn tỉnh”; tham dự Hội thảo có sự tham gia của 22 cơ quan, đơn vị kinh tế đại diện cho Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Chi cục Phát triển Nông thôn, Trung tâm khuyến công & Tư vấn Phát triển Công nghiệp tỉnh, doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất nông nghiệp trên địa bàn Tỉnh. Đây là một nội dung nằm trong chương trình xúc tiến thương mại Tỉnh năm 2014 đồng thời hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”

Tính đến đến cuối  năm 2013, tổng diện tích sản xuất rau quanh năm trên địa bàn tỉnh là 7.120,7 ha, với tổng sản lượng ước đạt 134.271 tấn/năm; trong đó đã xác định vùng tập trung, chuyên canh có đủ điều kiện sản xuất rau an toàn (viết tắt là RAT), với tổng diện tích khoảng 812,35ha, cho năng suất 188,5tạ/ha/năm.

Qua thực hiện “Dự án phát triển trồng Rau an toàn” đã cấp Giấy chứng nhận cho 24 cơ sở (có diện tích khoảng 83,588 ha, với 328 hộ dân) đủ điều kiện an toàn thực phẩm trong sản xuất rau-quả, cung ứng cho thị trường trong tỉnh 16,700 tấn RAT/năm, tương đương 46 tấn/ngày; xây dựng được và chứng nhận 06 cơ sở sơ chế rau, quả an toàn, với sản lượng 9 tấn rau, quả đã qua sơ chế/ngày, chủ yếu cung cấp cho trường mầm non, trường học, các bếp ăn tập thể với số lượng ít khoảng 50 kg/ngày đến 400 kg/ngày; trong đó chỉ có duy nhất Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ thực phẩm Phước Hải, huyện Tân Thành có sản phẩm RAT tiêu thụ cao nhất khoảng 1,3 - 1,4 tấn/ngày và là cơ sở duy nhất có hợp đồng tiêu thụ RAT với Siêu thị Co.op Mart Bà Rịa và Vũng Tàu.

Hiện nay, tình hình sản xuất, khai thác và chế biến các sản phẩm nông thủy sản trên địa bàn tỉnh phong phú, đa dạng với sản lượng lớn rau là 134.271 tấn/năm cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Song trên thực tế rau đạt tiêu chuẩn thực phẩm an toàn chỉ chiến tỷ trọng rất nhỏ về sản lượng 12,43% (trong khi rau chưa đạt tiêu chuẩn thực phẩm an toàn chiếm tỷ rất lớn 87.56% sản lượng và 89,71% diện tích sản xuất) vẫn chưa kết nối vào được hệ thống tiêu thụ hiện đại, nhất là các siêu thị trên địa bàn tỉnh.

Thực trạng các HTX trên địa bàn Tỉnh hiện nay đó là thiếu vốn, quy mô hoạt động nhỏ, mặt bằng sản xuất chật hẹp, trang thiết bị sản xuất với công nghệ mang tính truyền thống, kỹ thuật lạc hậu chưa phù hợp với quy mô phát triển sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn VietGAP và RAT. Đội ngũ quản lý HTX còn yếu về trình độ, kỹ năng đồng thời các HTX chưa phát huy nội lực, chủ động liên kết hợp tác giữa các HTX với nhau và giữa HTX với các thành phần kinh tế khác nên hiệu quả trong sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ còn thấp và sức cạnh tranh còn yếu trong cơ chế kinh tế thị trường hội nhập hiện nay.

Bên cạnh đó, những khó khăn khi đưa sản phẩm địa phương vào siêu thị một phần do vốn ít, số lượng sản phẩm nhỏ, chất lượng không đồng đều và chưa đạt tiêu chuẩn VietGAP. Cung cấp chủng loại sản phẩm ít, bao bì và đóng gói chưa bảo đảm bảo quản chất lượng hàng hóa, chưa đủ khả năng ổn định giá bán theo thời gian. Hầu hết các HTX đều chưa xây dựng được thương hiệu và đăng ký công bố chất lượng sản phẩm và những thủ tục pháp lý liên quan nên khó tham gia vào chuỗi cung ứng trong hệ thống phân phối, siêu thị.

Để đưa được một loại sản phẩm vào siêu thị thì mặt hàng đó phải có đầy đủ các thủ tục cần thiết như: giấy phép kinh doanh hoặc giấy chứng nhận hộ kinh doanh cá thể, thương hiệu, giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, giấy kiểm nghiệm sản phẩm, tem, nhãn, bao bì, sản lương cung ứng theo yêu cầu và thời gian cung ứng hàng vào hệ thống…; trong khi đó quy mô sản xuất của các HTX trên địa bàn còn nhỏ lẻ nên chưa đáp ứng đủ các yêu cầu. Do đó, để mặt hàng nông, thuỷ sản địa phương vào được siêu thị, cần có sự liên kết giữa cơ quan quản lý nhà nước, các HTX sản xuất nông nghiệp và bản thân các nhà bán lẻ hiện đại tạo điều kiện.

Một số biện pháp hỗ trợ các đơn vị sản xuất sản phẩm nông thủy sản được đưa ra. Trong đó tiếp tục có những chính sách ưu đãi, hỗ trợ về vốn, thuế, lãi suất, giá thuê đất, giống,...nhằm kêu gọi đầu tư vào nông nghiệp. Đẩy mạnh công tác khuyến nông chuyển giao khoa học công nghệ cho người nông dân, hướng mục tiêu sản xuất sản phẩm nông thủy sản đạt an toàn thực phẩm theo các tiêu chuẩn VietGap, HACCP…

Hỗ trợ, tạo điều kiện cho các cơ sở sản xuất thực hiện các giấy tờ pháp lý để đưa sản phẩm vào siêu thị, hệ thống bán lẻ hiện đại (giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP, giấy chứng nhận sản xuất theo quy trình rau an toàn, phiếu kiểm tra xét nghiệm các chỉ tiêu về đất, nước theo quy định,...)

Đẩy mạnh việc thực hiện Chương trình Xúc tiến thương mại, tăng cường thôn tin thị trường, tổ chức tham gia các hội chợ triển lãm nhằm giới thiệu, quảng bá sản phẩm cho các doanh nghiệp, HTX; thường xuyên tổ chức hội nghị kết nối cung cầu hàng hóa cho các doanh nghiệp, HTX gặp gỡ, trao đổi, học tập kinh nghiệm và tìm kiếm cơ hội hợp tác.

Hỗ trợ các HTX đăng ký nhãn hiệu, thương hiệu tiêu chuẩn chất lượng, hướng dẫn quy trình sản xuất theo công nghệ, kỹ thuật mới. Liên minh HTX: làm cầu nối liên kết các HTX lại với nhau trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Các nhà phân phối bán lẻ hiện đại: cần chủ đạo tiếp cận các HTX, cơ sở sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế tài chính, thanh toán tiền hành.

Các doanh nghiệp, HTX sản xuất nông thủy sản trên địa bàn Tỉnh: cần liên hệ trực tiếp với cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành để nắm thông tin và được sự hỗ trợ về mặt pháp lý về giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP, giấy chứng nhận sản xuất theo quy trình rau an toàn, phiếu kiểm tra xét nghiệm các chỉ tiêu về đất, nước theo quy định, quy cách đóng gói, bao bì sản phẩm,.....; cần chủ động liên kết lại với nhau để tạo mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm có chất lượng, đảm bảo VSATTP, giá cả và số lượng ổn định.

Đình Hiệp